Ενημέρωση για την Επαρκή Προστασία του Δέρματος μας από τη Βλαβερή Επίδραση του Ήλιου

Η αντιηλιακή προστασία δεν αποτρέπει μόνο τη φωτογήρανση και τη δημιουργία πρόσθετων ρυτίδων στο δέρμα αλλά αποτελεί και μια σημαντική μέθοδο πρόληψης σοβαρών νοσημάτων όπως ο καρκίνος του δέρματος.
Στις μέρες μας είναι πλέον σημαντικό να εφαρμόζουμε καθημερινά αντιηλιακή προστασία. Ας μάθουμε λοιπόν πως μπορούμε να προστατεύουμε επαρκώς το δέρμα μας από τη βλαβερή επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας…

1. Περιορισμός του χρόνου έκθεσης στο ηλιακό φως.
Ο ήλιος θεωρείται πιο επικίνδυνος κατά τις μεσημεριανές ώρες κυρίως από τις 11 πμ. έως τις 4μμ. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα η έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει τη μεγαλύτερη βλάβη στο ανθρώπινο δέρμα. Κοντά σε νερό, χιόνι και άμμο υπάρχουν περισσότερες αντανακλάσεις των ηλιακών ακτίνων και η πιθανότητα για ηλιακό έγκαυμα αυξάνεται. Το ηλιακό έγκαυμα αλλά και το μαύρισμα θεωρούνται ενδείξεις ότι το δέρμα έχει υποστεί βλάβη από τον ήλιο. Όσο μεγαλύτερη είναι η εν λόγω βλάβη στο δέρμα τόσο περισσότερο πιθανό είναι να εμφανιστούν πρώιμα ρυτίδες, καρκίνος του δέρματος καθώς και άλλα δερματικά προβλήματα.
2. Αν το δέρμα αρχίσει να κοκκινίζει μετά από έκθεση στον ήλιο θα πρέπει να μεταφερθείτε άμεσα σε κλειστό χώρο.
3. Όταν βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους να κάνετε χρήση οποιουδήποτε διαθέσιμου σκίαστρου υπάρχει στην περιοχή, είτε φυσικού (δέντρα) είτε τεχνητού (τέντες κ.α.).
4. Χρήση αντηλιακού. Να χρησιμοποιείτε αντηλιακό ευρέως φάσματος (έναντι των UVA και UVB ακτίνων) με δείκτη προστασίας (SPF) τουλάχιστον 20, ακόμα και τις συννεφιασμένες μέρες. Χρησιμοποιείστε αρκετό αντηλιακό και επαλείψτε καλά σε όλες τις περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο. Μην ξεχνάτε τη μύτη, τον αυχένα, τα αυτιά, χέρια και πόδια. Προστατέψτε τα χείλη σας με ειδικά προϊόντα που να έχουν δείκτη προστασίας 20 (ή υψηλότερο). Οι άνδρες ειδικότερα δε θα πρέπει να ξεχνούν να βάζουν αντηλιακό τόσο στο πρόσωπο τους όσο και στο κεφάλι σε περιοχές που έχουν χάσει τα μαλλιά τους. Γενικά σε όλες τις περιπτώσεις το αντηλιακό θα πρέπει να εφαρμόζεται περίπου 30 λεπτά πριν την έκθεση στον ήλιο. Επίσης όταν κάποιος κολυμπά ή ιδρώνει θα πρέπει να θυμάται να ανανεώνει το αντηλιακό του κάθε μία ώρα. Το αντηλιακό δεν καθιστά την ηλιοθεραπεία ασφαλή. Ορισμένες υπεριώδεις ακτίνες διαπερνούν το φίλτρο των αντηλιακών. Για το λόγο αυτό, τα αντηλιακά πάντα αποτελούν μέρος μόνο ενός προγράμματος προστασίας από τον καρκίνο του δέρματος. Για να μειωθεί και άλλο ο κίνδυνος θα πρέπει να ακολουθούνται όλες οι υπόλοιπες οδηγίες για ασφαλή έκθεση στον ήλιο.
5. Χρήση καπέλου και γυαλιών ηλίου με προστασία έναντι των ακτίνων UVA και UVB. Να θυμάστε ότι ορισμένα καπέλα δε καλύπτουν τα αυτιά και τον αυχένα οπότε θα πρέπει στις περιοχές αυτές πάντα να εφαρμόζεται αντηλιακό.
6. Όταν κυκλοφορείτε σε εξωτερικούς χώρους να χρησιμοποιείτε ρουχισμό που να καλύπτει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματος. Οι περιοχές του σώματος που καλύπτονται από ρούχα είναι πάντα περισσότερο προστατευμένες σε σχέση με το αντηλιακό. Όσο πιο πυκνή δε είναι η ύφανση ενός ρούχου, τόσο μεγαλύτερη η προστασία που παρέχει αυτό.
7. Μην κάνετε ηλιοθεραπεία για να μαυρίσετε. Αν σας αρέσει το μαυρισμένο δέρμα σκεφτείτε τη χρήση προϊόντων «αυτό-μαυρίσματος χωρίς ήλιο». Θα πρέπει ωστόσο να γνωρίζετε ότι το χρώμα που δίνουν τα προϊόντα αυτά δεν προστατεύει από τον ήλιο.
8. Να θυμάστε ότι εκτός από το καρκίνο του δέρματος η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί ακόμα να προκαλέσει:
• Πρόωρη γήρανση του δέρματος τη λεγόμενη «φωτογήρανση» που εκδηλώνεται με διάφορες μορφές μεταξύ άλλων: με ρυτίδες, υπερμελαγχρώσεις, και απώλεια της ελαστικότητας του δέρματος.
• Εκδηλώσεις στα μάτια όπως: καταρράκτη και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (αίτιο τύφλωσης).
• Ανοσοκαταστολή, δηλαδή εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ρόλο να προστατεύει τον οργανισμό μας έναντι διαφόρων ασθενειών από μικρόβια, ιούς κ.α. αλλά και από την ανάπτυξη καρκίνου σε διάφορα όργανα.

Πόσο συχνά θα πρέπει να γίνεται εξέταση του δέρματος;

Πόσο συχνά θα πρέπει να γίνεται εξέταση του δέρματος;

Τα περισσότερα είδη καρκίνου του δέρματος μεγαλώνουν με αργό ρυθμό.

Όταν γίνει έγκαιρη διάγνωση και αφαίρεση ελαττώνονται οι πιθανότητες ο καρκίνος να μεταφερθεί σε άλλες περιοχές του σώματος (μετάσταση).

Θα πρέπει να γίνεται αυτοεξέταση του δέρματος συμπεριλαμβανομένων των χειλιών και των βλεφάρων τουλάχιστον κάθε 6 μήνες. Σε ορισμένες περιοχές του σώματος όπως π.χ. στο τριχωτό της κεφαλής, την πλάτη (ράχη) και το υπόλοιπο οπίσθιο μέρος του σώματος χρειάζεστε τη βοήθεια από ένα δεύτερο άτομο. Εναλλακτικά, μπορείτε να σταθείτε μπροστά σε έναν μεγάλο καθρέπτη και να κρατήσετε στο χέρι σας έναν μικρό καθρέπτη ώστε να μπορείτε να ελέγξετε όλο το σώμα σας. 

Αν έχετε πολύ ανοικτό φωτότυπο δέρματος ή εμφανίζετε φακίδες στο σώμα σας θα πρέπει να γίνεται προληπτική εξέταση του δέρματος σας από ιατρό κάθε χρόνο. Το ίδιο ισχύει και σε περιπτώσεις  όπου κάποιο από τα στενά συγγενικά πρόσωπα εμφάνισε καρκίνο του δέρματος.όπου κάποιο από τα στενά συγγενικά πρόσωπα εμφάνισε καρκίνο του δέρματος.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος;

Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος; 

• Να έχετε υπόψη σας ότι στα σαλόνια μαυρίσματος (solarium) δέχεστε παρόμοια ακτινοβολία με το αληθινό ηλιακό φώς
• Αποφύγετε την έκθεση σε χημικά που περιέχουν οργανικό αρσενικό όπως τα παρασιτοκτόνα και τα ζιζανιοκτόνα. (δεν περιέχουν όλα τα παρασιτοκτόνα και ζιζανιοκτόνα αρσενικό αλλά ορισμένα από αυτά)
• Μιλήστε με το γιατρό σας για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της χρήσης φαρμακευτικών προϊόντων που περιέχουν πίσσα
• Ακολουθείστε τις οδηγίες για «ασφαλή έκθεση» στον ήλιο

Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος

Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος: 

·         Αν κάποιος έχει στενούς συγγενείς που εμφάνισαν κακόηθες μελάνωμα έχει μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη δερματικού καρκίνου. 

·         Όποιος εμφανίζει ανοικτό φωτότυπο δέρματος όπου δεν μαυρίζει εύκολα ή εμφανίζει φακίδες.

Παράγοντες που είναι πιθανό να προκαλέσουν καρκίνο του δέρματος

Ποιοι παράγοντες είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν καρκίνο του δέρματος;

Οι παράγοντες που είναι δυνατό να προκαλέσουν καρκίνο του δέρματος περιλαμβάνουν:

• Επανηλειμμένη έκθεση στο ηλιακό φως, ειδικά όταν το φως κάνει ανάκλαση στο στην άμμο, το χιόνι και το νερό (θάλασσα-λίμνες)
• Ηλιακά εγκαύματα ειδικά όταν είναι σοβαρά (με φυσαλίδες) και όταν γίνονται στην παιδική ηλικία.
• Φαρμακευτικές δερματικές κρέμες με συστατικά όπως πίσσα (που χορηγούνται για κάποια δερματικά προβλήματα όπως π.χ. ψωρίαση
• Έκθεση στο οργανικό αρσενικό το οποίο μπορεί να περιέχεται σε παρασιτοκτόνα και άλλα χημικάΑντικαρκινικές θεραπείες όπως η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία 

Πρόληψη του καρκίνου του δέρματος

Πως προλαμβάνεται ο καρκίνος του δέρματος;

Η πρόληψη αποτελεί μια πολύ σημαντική στρατηγική για την αντιμετώπιση του καρκίνου γενικότερα. Ειδικά όσον αφορά την αντιμετώπιση του καρκίνου του δέρματος έχουν αναγνωρισθεί παράγοντες κινδύνου και είναι πλέον εφικτό να αναγνωρισθούν “άτομα ή συμπεριφορές” υψηλού κινδύνου για νοσηρότητα ή θνησιμότητα. Η υπεριώδης ακτινοβολία από τον ήλιο και από πηγές τεχνητής υπεριώδους ακτινοβολίας (όπως τα solarium) αποτελούν το πιο σημαντικό εξωτερικό παράγοντα  κινδύνου και στους τρεις τύπους καρκίνου του δέρματος. Επίσης, με το πέρασμα του χρόνου έχει πλέον αποκτηθεί περισσότερη γνώση για το γενετικό υπόβαθρο του δερματικού καρκίνου με αποτέλεσμα να αρχίζει να γίνεται δυνατή η αναγνώριση των ατόμων που εμφανίζουν πιο υψηλό κίνδυνο.

Η Αύξηση του Συχνότητας Εμφάνισης Καρκίνου του Δέρματος

Η  Αύξηση του Συχνότητας Εμφάνισης Καρκίνου του Δέρματος

Η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης νέων περιστατικών καρκίνου αποτελεί πλέον ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί ένα μεγάλο μέρος αυτού του προβλήματος.

Στις αναπτυγμένες χώρες όλο και περισσότερα άτομα αναγνωρίζουν ότι η υπερέκθεση στον ήλιο είναι μία ανθυγιεινή πρακτική, λίγοι είναι όμως εκείνοι που προστατεύουν επαρκώς το δέρμα τους από τις βλαβερές ηλιακές ακτίνες. Τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα ο καρκίνος του δέρματος  να εμφανίζεται ως ο πιο συχνός καρκίνο στον άνθρωπο με αποτέλεσμα τη μείωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των συγγενών τους.

Σε χώρες όπου οι κάτοικοι εμφανίζουν λευκό χρώμα δέρματος παρατηρείται αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ακανθοκυτταρικού, βασικοκυτταρικού καρκίνου καθώς και κακοήθους μελανώματος σε σχέση με το παρελθόν.  Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας το 1930, 1 στους 5.000 Αμερικανούς είχε πιθανότητα να εμφανίσει μελάνωμα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το 2004, το ποσοστό αυτό ανήλθε σε 1 στους 65. Επίσης, στη σημερινή εποχή το μελάνωμα αποτελεί το δεύτερο πιο συχνό καρκίνο στις γυναίκες ηλικίας 20 με 29 ετών. Αν η αυξητική τάση συνεχιστεί έχει υπολογιστεί στις ΗΠΑ (από την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας) ότι  1 στους 5 Αμερικανούς θα εμφανίσει καρκίνο του δέρματος κατά τη διάρκεια της ζωής του.